مسیری که با برزخی‌ها در سینمای مستند باز شد
«برزخی‌ها»، ظرفیتی را در سینمای مستند ایران به وجود آورد که طی آن می‌توان با لایهبرداری از اتفاق‌های عجیبی که در برهه‌های مختلف سینمای ایران رخ داده، به یک تاریخ‌نگاری درست از سینمای کشورمان دست یابیم.
به گزارش دیده بان هنر و به نقل از خبرنگار سینمایی ایرنا؛ مستند عارف افشار در نگاه نخست، از سوژه ملتهب و حساسی برخوردار است که می‌تواند طیف گسترده‌ای از مخاطبان را به خود جلب کند. اینکه یک کارگردان برای مستند خود، پشت‌پرده یکی از پرحاشیه‌ترین آثار تاریخ سینما را دستمایه قرار داده است، نشان از دایره تحقیقاتی گسترده‌ای دارد که او باید به انجام برساند.
البته که مستند نهایی‌شده نیز همین گزاره را به اثبات می‌رساند. این اتفاق برای نخستین‌بار است که با این گستره در یک فیلم مستند رخ می‌دهد و طی آن، عمده افراد تصمیم‌گیر که در توقیف بزرخی‌ها دست داشتند، مقابل دوربین نشسته و به واکاوی اتفاقات آن دوران می‌پردازند. البته که فیلم، یک هوشمندی درست در قبال افرادی که حاضر به مصاحبه نشده‌اند به انجام رسانده و طی آن، تماس تلفنی با این افراد برقرار شده و دلیل عدم‌گفت‌وگو، به مخاطب فهمانده شده است.
اتفاقا در مسیر تولیداتی از این دست، مهم‌ترین و سخت‌ترین بخش فیلم، همین بخش مصاحبه و ترغیب آدم‌های آن پازل به تشریح درست اتفاقات است. همان‌گونه که کارگردان نیز به سختی‌های این کار اشاره کرد و گفت راضی کردن برخی از این شخصیت‌ها، بیش از یک سال زمان برده است.
نکته مهم دیگر در مورد برزخی‌ها، عدم‌جانب‌داری از فیلم است. سیاست این مستند به گونه‌ای پیش رفته که هر فرد، آزادانه اندیشه، منش و تحلیل خود از دوره اواخر دهه ۵۰ و اوایل دهه ۶۰ را مقابل دوربین به زبان می‌آورد و تدوین درست در این لحظه، با موازی کردن صحبت‌هایی که در طول مصاحبه، ضدونقیض نشان می‌دهند، داوری را به عهده مخاطب می‌گذارد و این سیاست، بهترین سیاستی بود که می‌شد برای تولید مستندی با این محوریت به کار بست.
همان‌گونه که فیلم طی هفته اخیر، تاحدودی مورد رضایت هر دو گروه موافق و مخالف این توقیف قرار گرفته و این یعنی آن‌که، مستند توانسته با فضاسازی آزادانه‌ای که خلق کرده، نظرات و ایمان هر دو طرف را بیان کرده و به فیلم کاملی تبدیل شود که طی آن، تمام ابعاد تاریک این فیلم تاحدودی پاسخ داده شود و مخاطب در جریان قرار بگیرد که این فیلم به چه دلایلی توقیف شده و آیا این توقیف به مصلحت بوده یا خیر.
برزخی‌ها، اتفاق میمونی را در سینمای مستند ایران رقم زده که می‌تواند برای دیگر نمونه‌های تاریخ سینمای ایران نیز تکرار شود و این خود می‌تواند مشی جدیدی را در سینمای مستند ایران خلق کند که طرفداران بسیاری داشته و می‌تواند اتفاق‌های خوبی را در این حوزه رقم بزند.
لینک کوتاه: https://didehbanhonar.ir/?p=1661
